Ναοί στο σχήμα τ' ουρανού

Ο ουρανός στην αρχαία Ελλάδα. Το βίντεο παρουσιάζει την εξαιρετική εργασία του φωτογράφου Λουκά Χαψή ο οποίος επισκέφτηκε 14 αρχαιολογικούς χώρους, από την Ολυμπία ως τη Δήλο και από το Δίον ως την Κνωσό.
Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν τον έναστρο νυχτερινό ουρανό που απλώνεται πάνω από 14 αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας.

Ἔτσι ἦταν ἡ ἀρχαία Ἀθήνα

 

Η αρχαία Αθήνα και οι συνθήκες που οδήγησαν σε αυτήν την καμπή της ιστορίας:

Η αρχαία Ελληνική κατοικία χωριζόταν στο ιδιωτικό και το επίσημο μέρος σύμφωνα με τον Βιτρούβιο. Το επίσημο τμήμα του σπιτιού ονομάζονταν ανδρωνίτης και το ιδιωτικό γυναικωνίτης, χωρίς να χρησιμοποιείται αποκλειστικά από τις γυναίκες, αλλά αποτελώντας ένα χώρο όπου όλη η οικογένεια περνούσε την ημέρα της. Μια αναπαράσταση βοηθά πάντα στην κατανόηση:

 Ένας περίπατος στην αρχαία Αθήνα και η ζωή στο τότε μέσα από τα μάτια της Ξανθίππης:

Σκηνές από ένα γυναικωνίτη:

 Oι αρχαίοι Έλληνες είχαν τριών ειδών μουσικά όργανα: εντατά, εμπνευστά και κρουστά (έγχορδα, πνευστά και κρουστά). Από τα πιο διαδεδομένα έγχορδα ήταν η λύρα και η κιθάρα (άσχετα προς τα ομώνυμα σύγχρονα). Έχουν σωθεί ονόματα και άλλων οργάνων, αλλά όχι και συγκεκριμένες πληροφορίες για το καθένα: βάρβιτος, μάγαδις, επιγώνιον, τρίγωνον, ψαλτήριον, σαμβύκη, άρπα, πηκτίς, νάβλα, φόρμιγγες κ.ά. Από τα πνευστά, πιο διαδομένοι ήταν οι διάφοροι τύποι αυλών. Ένα πνευστό, ο υδρηλός αυλός ή ύδραυλις, τελειοποιήθηκε αργότερα στο Βυζάντιο και στη Δύση, για να εξελιχτεί τελικά στο γνωστό εκκλησιαστικό όργανο. Τα κρουστά είχαν μικρότερη ποικιλία: αναφέρονται τα τύμπανα, τα κρόταλα, τα κύμβαλα και τα σείστρα. 

Όλα τα μουσικά όργανα των αρχαίων διατηρήθηκαν με την παλιά ονομασία τους στην πρώτη βυζαντινή εποχή. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας πολλά από τα όργανα αυτά συναντιούνται με τις τουρκικές ονομασίες τους: τσιβούρι, σιαρκί (τύπος μεγάλου ταμπουρά), ριμπάπι (μονόχορδο), κεμάν (βιολί), ικισελί (ταμπουράς ή μπουζούκι με δύο χορδές), μπαγλαμάς, μπουζούκι κ.ά.

 

Ένα εργαστήρι αιώνων

"Εργαστήρι αιώνων"

Ο Αντώνης ξεκινά να φτιάξει τη νέα του ξύλινη βάρκα. Είναι από τους τελευταίους που γνωρίζουν την τέχνη αυτή. Ζει από το ψάρεμα στις λίμνες της Πρέσπας. Στην ίδια περιοχή η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών μελετά εδώ και πολλά χρόνια τα ψάρια της περιοχής.

Το ντοκιμαντέρ "Εργαστήρι αιώνων" μας μεταφέρει στο μαγικό κόσμο των λιμνών των Πρεσπών. Ένα ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη Βαγγέλη Ευθυμίου για τα ψάρια και τους αλιείς των Πρεσπών.

Από την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών καταβάλλεται μια μεγάλη προσπάθεια, κυρίως τηλεοπτική, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούμε όλοι.

Ως "πραγματικούς εισβολείς" χαρακτηρίζει η Τούλα Χριστιανοπούλου, μία από τις λίγες γυναίκες που ψαρεύουν επαγγελματικά στις Πρέσπες, τα ξενικά είδη που έχουν εισβάλει στις λίμνες των Πρεσπών. Η πρωταγωνίστρια του τηλεοπτικού σποτ επισημαίνει τις επιπτώσεις τους στα ντόπια και μοναδικά στον κόσμο ψάρια της Πρέσπας.

Τα ξενικά είδη αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη διατήρηση των ενδημικών ψαριών της Πρέσπας, καθώς τρέφονται με τα αυγά και το γόνο των ντόπιων ψαριών.

"Μια φορά κι έναν καιρό οι ψαράδες στην Πρέσπα"

Οι Λαγγόνες (Phalacrocorax pygmeus) φωλιάζουν σε μικτές αποικίες μαζί με ερωδιόμορφα υδρόβια είδη ορνιθοπανίδας (κυρίως: Ardea cinerea, Ardea purpurea, Egretta alba, Egretta garzetta, Ardeola ralloides). Η φωλεοποίηση πραγματοποιείται μέσα σε πυκνούς καλαμιώνες, όπου η απευθείας παρατήρηση αριθμών φωλιών καθίσταται αδύνατη. Για το λόγο αυτό, χρησιμοποιείται από την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών η μέθοδος «Άφιξη -- Αναχώρηση», η οποία περιλαμβάνει την εκτίμηση του μεγέθους των αποικιών δια μέσου της καταγραφής των πτήσεων προς και από την αποικία αναπαραγωγής συγκεκριμένη ώρα της ημέρας.

Περισσότερα: www.spp.gr (http://bit.ly/LBc8Q2)

"Είναι μια θάλασσα κι οι Πρέσπες"

Αρχείο Λέσχης Πολιτισμού Φλώρινας

Η βρύση

Σύμφωνα με μια παράδοση, η λεκάνη των Πρεσπών δημιουργήθηκε από μια βρύση, που οι κάτοικοι έπαιρναν νερό. Οι ντόπιοι ήξεραν να την κλείνουν καλά κάθε φορά που έπαιρναν νερό. Μια μέρα ήρθε στον τόπο τους μια ξένη. Πήγε να πάρει νερό και ξέχασε τη βρύση ανοιχτή. Έτσι πλημμύρησε η κοιλάδα με νερό και σχηματίστηκαν οι λίμνες. 

Το ποτάμι

Μια άλλη εκδοχή για το σχηματισμό των λιμνών, λέει πως πολύ παλιά ήταν ένα ποτάμι, που ξεκινούσε από τα βουνά της Σφήκας, νοτιοδυτικά της περιοχής και περνούσε όπου τώρα η Μικρή και η Μεγάλη λίμνη. Στο πέρασμά του μάζευε τα νερά από τα άλλα ποταμάκια και τους χείμαρρους της περιοχής και χύνονταν κοντά στον Όσιο Ναούμ (ξακουστό μοναστήρι, παραλίμνιο της λίμνης Αχρίδας). Κάποτε η δίοδος αυτή έκλεισε. Τα νερά, συγκεντρώνονταν και σιγά σιγά δημιούργησαν πρώτα τη μεγάλη λίμνη και μετά τη μικρή. Φυσικά το άπλωμα του νερού σκέπασε πόλεις και χωριά. Λένε ότι το 1940 ακόμα, βλέπανε τα γεφύρια του ποταμού αυτού στον Άγιο Αχίλλειο.

Τα νούφαρα

Σύμφωνα με μια άλλη παλιά ιστορία,  μια αρχαία πολιτεία  βρίσκεται βυθισμένη εδώ και αιώνες κάτω από τα νερά της λίμνης. Ένα πριγκιπόπουλο  αγάπησε κάποτε μια νεράιδα. Θαμπώθηκε από την ομορφιά της σαν την είδε να λούζεται μια μέρα και της ζήτησε να γίνει γυναίκα του.

-Αν δεχτώ, θα φέρω συμφορά και κακό μεγάλο στο βασίλειο σου είπε η νεράιδα. Μα το πριγκιπόπουλο επέμενε μέχρι που την έπεισε κι αυτήν και το βασιλιά πατέρα του. Ξεκίνησαν λοιπόν οι γάμοι με κάθε μεγαλοπρέπεια. Στολίστηκε η πολιτεία κι ολόκληρος ο νεραϊδόκοσμος. Ντύθηκαν τα ξωτικά με υφάσματα αραχνοΰφαντα, με κοσμήματα κρυστάλλινα, και άρχισαν να τραγουδούν τα πιο απόκοσμα τραγούδια για χατίρι της αγαπημένης τους αδερφής. Μα εκεί που το γλέντι είχε ανάψει και χαιρόταν ο κόσμος όλος, ο ουρανός σκοτείνιασε.

Αρχείο Λέσχης Πολιτισμού Φλώρινας

Αστραπές και κεραυνοί άρχισαν να τον αυλακώνουν απ’ άκρη σ’ άκρη και μια τρομερή μπόρα ξέσπασε από το πουθενά. Έβρεχε κι έβρεχε χωρίς σταματημό, μέχρι που τα νερά πνίξανε και σπίτια και ανθρώπους. Χάθηκε για πάντα η αρχαία πολιτεία.

Και τα νούφαρα που φυτρώνουν κάθε καλοκαίρι στην επιφάνεια της λίμνης, άσπρα και κίτρινα είναι οι ψυχές των αγοριών και των κοριτσιών που χάθηκαν τη μέρα εκείνη.

 Η στάθμη των λιμνών

Υπάρχει ένας θρύλος των λιμνών που λέει, ότι με τις αλλαγές στη στάθμη τους, οι λίμνες εκφράζουν τις διαθέσεις τους.
Έτσι, κάθε φορά που φουσκώνουν, η στάθμη τους ανεβαίνει 2-3 μέτρα, η διεθνής κατάσταση ή η τοπική “τυχαίνει” να είναι εξημμένη.
Τα κράτη βρίσκονται σε αναβρασμό και ο πόλεμος μαίνεται ανάλογα με το φούσκωμα. Στους βράχους και στις όχθες της Μεγάλης Πρέσπας διακρίνονται καθαρά οι στάθμες του νερού στη διάρκεια του Α΄ και του Παγκοσμίου πολέμου.

πηγή: http://florina-history.blogspot.gr/2012/04/blog-post.html

"Σκοπός της ζωής μας" το "Όσο μπορείς"

Ένας ποιητής, ο Κ.Π.Καβάφης, ένα ποίημα, το "Όσο μπορείς", μια στάση ζωής, αυτής που υπαγορεύει η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η ανάγκη να υπάρχεις ολόκληρος, εσύ και η μοναδικότητά σου, όχι η μάζα, η αβασάνιστη συναναστροφή που σε αφήνει κενό.

Απαγγελίες του ποιήματος στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, από τον Γ.Π.Σαββίδη και τον Μίμη Σουλιώτη: 

http://www.kavafis.gr/poems/content.asp?id=82&cat=1

Μετά το "Όσο μπορείς" ακολουθεί ο "Σκοπός της ζωής μας" του Ανδρέα Εμπειρίκου. Να υπαγορεύουν και τα δυο όχι μονάχα μια ποιητική στάση, αλλά πάνω απ' όλα μια στάση ζωής. Να την ακολουθήσεις για να πας παραπέρα και όχι παρακάτω.

Σκοπός της ζωής μας δεν είναι η χαμέρπεια. Yπάρχουν απειράκις ωραιότερα πράγματα και απ' αυτήν την αγαλματώδη παρουσία του περασμένου έπους. Σκοπός της ζωής μας είναι η αγάπη. Σκοπός της ζωής μας είναι η ατελεύτητη μάζα μας. Σκοπός της ζωής μας είναι η λυσιτελής παραδοχή της ζωής μας και της κάθε μας ευχής εν παντί τόπω εις πάσαν στιγμήν εις κάθε ένθερμον αναμόχλευσιν των υπαρχόντων. Σκοπός της ζωής μας είναι το σεσημασμένον δέρας της υπάρξεώς μας.

Απαγγελία του ποιήματος από τον Ανδρέα Εμπειρίκο: 
 http://www.snhell.gr/anthology/content.asp?id=221&author_id=10